Minister Jacqueline Cramer (Ruimtelijke Ordening) haalde onlangs een streep door vier windmolens die door de provincie Utrecht bij Woerden geplaatst zouden gaan worden. Deze windmolens lijken nu toch een goed tehuis te krijgen in het groene Alphen.
De provincie Utrecht heeft al jaar en dag problemen bij het vinden van een acceptabele locatie om haar windmolens te plaatsen. Utrecht is namelijk een van de dichtst bebouwde provincies van Nederland. Daartegenover staat de wens van de provincie Zuid-Holland om meer uit de wind te halen. Een goede inzet van een provincie die vooral bekend staat om haar milieuvervuiling. Eén en één is twee en zo vonden de partijen elkaar op de laatst gehouden conferentie waar ook de EU-vertegenwoordiger sprak.
Coupépolder
Eén van de grootste problemen in Alphen is de voormalige provinciale vuilnisbelt of beter gesteld “gifbelt” in de Coupépolder. Nu de Raad van State haar finale uitspraak heeft gedaan lijkt het onontkoombaar dat er flink in deze gifbelt wordt gegrepen. Helaas is er al jaar en dag meer beleid dan daden bij provincie en blijft de sanering keer op keer achterwege. Dit is droevig genoeg heel exemplarisch voor het handelen van de provincie want ook de verbreding van de N207 en de grote Alphense westelijke rondweg laten maar op zich wachten. Gelukkig is er nu hoop op een doorbraak daar de opgewekte stroom mogelijk gebruikt kan gaan worden voor de financiering van de sanering. Het afgraven, afvoeren en verwerken van al de bekende en nog onbekende vervuiling is immers zeer kostbaar. Ergens tussen de dertig en vijftig meter diep en over een oppervlakte van een halve vierkante kilometer! Het is ergens wel treurig dat er geld van een andere provincie gebruikt moet gaan worden om deze problemen aan te pakken. Aan de andere kant mogen we wel blij zijn dat er eindelijk wat gebeurd en hoe!
7 Grootste molens van Europa
Vier molens rond de Zegerplas en drie boven op de vuilnisbelt. Geen gemiddelde windmolens zoals langs de N11, maar echte innovatie in de vorm van 7 gigantische windmolens. En dit met een formaat dat, gelijk de mast bij Lopik, kloek boven Alphen en het Groene Hart uitsteekt!
Waarom zo groot? Nou “size matters”: Het blijkt namelijk dat het rendement sterk met de hoogte en omvang van de molen stijgt. Je merkt dat zelf al als je bij een storm op straat loopt. Ga dan maar eens in vergelijking op het dak van een flatgebouw staan. We noemen dit toenemen van de wind met de hoogte de windgradient. Bekijk je de formules dan zie je dat dit behoorlijk kan oplopen en wel in het bijzonder in urbane omgevingen waar de gebouwen namelijk turbulentie (= energieverlies) kunnen veroorzaken.
Europese innovatie
Alsof iedereen opeens wakker is geworden dreigen Europa, drie ministeries en de provincie opeens te gaan samenwerken. Het lijkt erop dat de Europese innovatiegelden hier als smeerolie (leuk in de Coupépolder) hebben mogen werken. Wat het technisch bijzonder of zelfs uniek maakt is dat er van een z.g.n. contraroterend propeller systeem gebruikt gaat worden. Boven aan de mast worden n.l. twee bijna even grote propellers gemonteerd die tegengesteld gaan draaien. De tweede propeller haalt de turbulentie of draaiing uit de lucht die door de eerste propeller wordt veroorzaakt. Hierdoor zijn de zogeheten rotatieverliezen minimaal. Dit geeft een rendementsverbetering die wel kan oplopen tot 15% ten opzichte van een enkele propeller. Ook kunnen de propellers nu kleiner worden. Aan een mast van 450m hoog kan je makkelijk een propeller met een doorsnede van 2 x 250m = 500m kwijt. Technisch is dit echter lastig. Vooral het vervoer is hopeloos zodat tientallen segmenten ter plaatse aan elkaar gelast moeten gaan worden. Gelukkig ligt er een kanaal net naast de Coupepolder hetgeen het al veel en veel makkelijker maakt. Nu de diameter, door de dubbele wieken, terugbracht kan worden tot 315m hoeven er veel minder segmenten geassembleerd te worden.
Wat mij wel zorgen baart is hoe deze molens dwars door de rotzooi van de Coupépolder in de ondergrond (Westlandformatie) gefundeerd zullen gaan worden. De voorgestelde laterale injectietechniek, zoals recent toegepast in Frankrijk, lijkt echter goede perspectieven te bieden.
Magnuseffect
Ook gaat er bij de molens gebruik gemaakt worden van het z.g.n. magnuseffect. Hier zit wel enige humor in want dit laat zich namelijk het beste uitleggen op de golfbaan. Een golfbal is namelijk voorzien van putjes of beter gezegd “dimples”. Deze dimples zorgen ervoor dat een golfbal, mede door het z.g.n. Bernoulli effect en de vorming van grenslagen (ik zal u de oppervlakte fysica maar besparen), verder kan vliegen. Op de wieken hier worden het geen putjes, maar nog effici”entere schubben die je ook wel op de huid van haaien aantreft. Onze wedstrijdzwemmers gebruiken dit ook in de vorm van wedstrijdkleding. Het zal wel een schitterend effect worden als die molens in de zon gaan draaien. Het grappige is echter dat de wieken nu met veel minder weerstand door de lucht kunnen snijden, net als een laagje teflon in een pan. Eigenlijk creëer je zo een turbine-effect binnen een bol van 500m terwijl de lucht eromheen relatief rustig blijft. De golfers kunnen dus gerust zijn over hun handicap.
Overlast en besluitvorming
Uiteraard begint het gezeur over de nimby overlast nu al weer. Horizonvervuiling, mooi, lelijk, geluidsoverlast, enz, enz. Het 1 1/2 jaar openen van de verbinding tussen Zegerplas en het Aarkanaal (gaat ons ‘rondje Zegerplas’), het uitbaggeren van een nieuwe vaargeul, het bouwen van een grote assemblageplaats aan de noordoever en het 8 maanden pompen van zand zal zeker enige overlast geven. Klagen zal echter weinig zin hebben. Met de nieuwe wet nWRO ligt de besluitvorming nu, bij keuze, primair bij het middenbestuur en past het binnen de vigerende plannen en kaderstellingen, hetgeen een snelle realisatie mogelijk maakt. Doordat het binnen de vigerende plannen en kaderstellingen past (interim-structuurvisie en paraplu-nota) vervallen vrijwel alle mogelijke bezwaarprocedures. Deze zijn nu immers procedureel niet (meer) van toepassing, daar het “eerdere” besluitvorming betreft. Toch zullen zeker een aantal omwonenden en gebruikers van de Zegerplas en Coupépolder aanstaande dinsdagavond op de voorlichtingsbijeenkomst op het Stadhuis hun stem laten horen. In ieder geval ligt er vanaf dinsdagochtend voor een ieder een provinciaal informatiepakket op het Stadhuis klaar.
Gelukkig heeft één van de Alphense milieuridders, mijn goede vriend Ronald, onlangs op zijn weblog al zijn lans voor de snelle invoering van deze windmolens gebroken. Zijn hartekreet; “We zijn 10 jaar verder toen ik er al over begon”. Terecht geeft hij aan dat het vooral keuzes betreft en dat zijn het. Toch wordt het wel even kijken als er bij de Zegerplas opeens zo’n prominent windpark verrijst, maar een adequate sanering van de Coupépolder is tenslotte een keuze voor ons Groene Hart!