Een congres van de sociaal democratische beweging is altijd een complex gebeuren. Wat voor de ??n gewoon een leuke bijeenkomst is, is voor de ander een onbegrijpelijk gebeuren. Dit is zeker niet vreemd, want op weinig bijeenkomsten zullen zoveel zaken en belangen samenkomen. Je ziet dat al in de langzaam oplopende publiciteit die zich vandaag op Ehsan Jami richt terwijl de echte slag toch echt over andere zaken zal gaan. Ook bij het komende congres spelen weer talloze zaken. Ik noem in willekeurige volgorde en zeker niet uitputtend; partijproblemen, Afghanistan, partijvenieuwing, Irak, onslagrecht, nieuw partijbestuur, ja Ehsan Jami en het referendum.
Nu hebben deze bijeenkomsten soms een wat onvoorspelbaar verloop hetgeen vele partijbestuurders al drie eeuwen slapeloze nachten bezorgd. Heel leerzaam om die historie te bestuderen. Wat het komende congres bijzonder maakt is dat er geen consensus is waar het congres over zal gaan. Ook een aantal ingenomen standpunten staan ter discussie. Dit maakt de uitkomst van dit congres nogal onvoorspelbaar. Er is dan ook veel tijd uitgetrokken voor de voorbereiding en dat is dan ook hard nodig.
Ontslagrecht
Ontslagrecht is een van de zaken die nu volop in de harten leeft. Ook de vakbonden zullen massaal aanwezig zijn om hun standpunt duidelijk te maken. Ik denk dat het standpunt van de tweede kamer fractie een goede kans heeft ondersteund te worden, maar dit zal niet het innemen van een wel heel duidelijk standpunt van de partij in de weg moeten staan. Bonden en partij zullen hier ??n front moeten vormen om duidelijk te maken dat rechtsbescherming gehandhaafd moet blijven om goede arbeidsverhoudingen en economische ontwikkeling te waarborgen. Tenslotte zijn wetten primair voor het voorkomen en corrigeren van ongewenste situaties en niet voor de talloze bedrijven die goed bestuurd worden. Een slechte wet doet meer kwaad dan we ons kunnen veroorloven. Ik hoef hierbij maar te wijzen op de fouten die m.b.t. de zorg zijn gemaakt. Het herstellen hiervan gaan nog veel pijn en moeite kosten terwijl het menselijke leed voortduurt. Gelukkig is over de aanpak van de kwestie van het ontslagrecht nu al enige consensus bereikt. Het bewustzijn dat we in deze globaliserende wereld en met onze, op het punt van bedrijfsovernames, verzwakte (dom Nederland) wetgeving, een goede rechtspositie van de werknemer een punt van stabiliteit is, begint gelukkig te groeien.
Waar gaan we het over hebben?
Het zwaarste punt van het congres zou gek genoeg wel eens bij het bepalen van de agenda kunnen komen te liggen. Enerzijds doordat er wel zeer verschillende meningen zijn over waar we het over moeten gaan hebben en anderzijds dat daarbij de toon voor het hele congres gezet zou kunnen gaan worden. Ik heb het een aantal keren zien gebeuren dat zo’n vergadering haar “wake-up call” kreeg en in de hoogste versnelling ging. Gebrek aan duidelijkheid kan dan niet meer verweten worden als u mij begrijpt!
Het echte probleem is dat de discussie over de problemen binnen de partij nu niet echt op de agenda staat. Ook daar is argumentatie voor, maar na een reeks peilingen in het land is het mij wel duidelijk dat dit van meerdere kanten aangevochten zal gaan worden. Tenslotte is het congres van de PvdA het hoogste orgaan van de partij en het zou wel heel vreemd zijn als er niet open over de problemen binnen de partij gesproken zou gaan worden en de bezoekers na afloop weer vrolijk zingend een jaar uit elkaar zouden gaan terwijl de problemen onverminderd blijven voortduren.
Onderzoek Irak, aanwezigheid in Afghanistan en wel of geen referendum
Dit zijn drie zaken waar vele “gelijken” in zijn. Over Irak heeft het vorige congres zich middels haar besluit deel te nemen in dit kabinet al uitgesproken. Ook Afghanistan is redelijk duidelijk. De discussie of je ergens in stapt is hierbij cruciaal en geweest waarna je wel je verplichtingen moet nakomen. Complexer is het wel of niet plegen van een referendum. In het handboek democratie staan immers drie verschillende antwoorden. Optimale resultaten haal je via compromissen, rechtstreeks kiezen heeft diverse voordelen en consequent zijn in de besturing strijden hier met elkaar. Iedereen heeft hierbij zijn of haar te respecteren gelijk. Ofschoon het ontslagrecht, Irak en het referendum wel eens los van elkaar worden gebracht is de samenhang meer dan duidelijk. Irak lost zich uiteindelijk op, over het referendum worden we het nooit eens en het huidige voorstel over het ontslagrecht is niet acceptabel.
Het worden lange dagen.